wspomnienia

Emil Karewicz

13.03.1923 r.
 – 18.03.2020 r.
Z żalem i smutkiem żegnamy Emila Karewicza, aktora z zawodu, z pasji malarza, wędkarza i przydomowego ogrodnika, a z poczucia solidarności i więzi ze środowiskiem – ambasadora Domu Artystów w Skolimowie.

Odszedł artysta filmowy i teatralny, który po raz pierwszy stanął na scenie Teatru Małego w swoim rodzinnym Wilnie grając Małpę w „Kwartecie” Iwana Kryłowa. Jego marzenia o aktorstwie przerwał wybuch II wojny światowej. Były jednak na tyle silne, że nie zniszczyły jej traumatyczne przeżycia czasu pożogi i po wojnie ukończył Studio Iwo Galla, wówczas dyrektora Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Zadebiutował na tamtejszej scenie rolą Kelnera Antosia w „Klubie kawalerów” Michała Bałuckiego w reżyserii Stefana Orzechowskiego. Dwa lata później, w 1950 roku był już aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, dokąd przyjechał z teatrem Galla. Na tej scenie miał możliwość wcielić się w postać Malinowskiego w „Domu otwartym” Bałuckiego i Fabiana w szekspirowskim „Wieczorze trzech króli”, Truffaldina w „Słudze dwóch panów” Goldoniego, Osipa w „Rewizorze” Gogola i Jakuba w „Skąpcu” Moliera, Franciszka w „Zbójcach” Schillera, Gospodarza i Księdza w „Weselu” Wyspiańskiego, Piotra w „Wojnie i pokoju” Tołstoja, Eddiego w „Widoku z mostu” Millera. Po dziesięciu latach zamienił Jaracza na Teatr Nowy, w którym zagrał m.in. Oktawiusza Cezara w „Juliuszu Cezarze” Szekspira, czy Browna w „Operze za trzy grosze” Brechta. Rok 1963, to już Warszawa i Teatr Ateneum, a później Dramatyczny i role Maresa w „Romulusie Wielkim” i Emanuela Lutza w „Meteorze” Dürrenmatta. Od roku 1967 poznawała go publiczność warszawskiego Teatru Ludowego, na deskach którego wcielał się w Mamonta Dalskiego w „Drodze przez mękę” Tołstoja i Lapkina-Tapkina w „Rewizorze” Gogola, Pantalona w „Księżniczce Turandot” Gozziego i Geronta w „Łotrostwach Skapena” Moliera, Bluntschliego w „Żołnierzu i bohaterze” Shawa, Pułkownika Manfreda hr. Giersa w „Bezimiennym dziele” Witkiewicza, Prezesa w „Wariatce z Chaillot” Giraudox i Spodka w „Śnie nocy letniej” Szekspira, Iwana Wasiliewicza Łomowa w „Oświadczynach” Czechowa, Stomila w „Tangu” Mrożka, czy Dr. Bensona w „Mrokach” Schaeffera.
W 2005 roku, wcielając się w postać Kalmity w „Chłopcach” Grochowiaka wystawianego na deskach łódzkiego Teatru Nowego, zamknął etap kariery teatralnej, która trwała nieprzerwanie przez niemal sześćdziesiąt lat. Tak naprawdę w Łodzi narodził się jako aktor, tam zawodowo się rozwijał i to miejsce wybrał na pożegnanie ze sceną i z publicznością.
Ale nie zakończył współpracy z filmem dając się jeszcze porwać w 2012 roku Patrykowi Vedze, który obsadził go wraz ze Stanisławem Mikulskim w znanych już rolach w obrazie „Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć”. Rok wcześniej Wiesław Saniewski widział go w roli Dziadka głównego bohatera w filmie „Wygrany”.
Cofając się do początków „flirtu” z X Muzą, w 1956 roku wcielił się w postać Komisarza policji Melonka w „Nikodemie Dyzmie” Jana Rybkowskiego, Porucznika Mądrego w „Kanale” Wajdy, w kolejnych latach w postać Kelnera w „Pętli” Wojciecha Jerzego Hasa, Tadka Warszawiaka w „Bazie ludzi umarłych” Czesława Petelskiego według scenariusza Marka Hłaski, Kurta Zumpego w „Dziś w nocy umrze miasto” Jana Rybkowskiego z muzyką Stefana Kisielewskiego, Jerzego w „Die gefrorenen blitze” Jamesa Veicziego, Chłopa Szymona Poraja w „Polskich drogach” Janusza Morgensterna, czy Maksa w „Halo Szpicbródka” duetu Rzeszewski, Jahoda.
Albo mundur go kochał, albo on umiał go nosić; podobnie jak kostium. Nie dziwi więc, że reżyserzy tak ochoczo go w ten uniform ubierali widząc w nim Rotmistrza Stanisława Sołtykiewicza w „Hubalu” i Generała Kazimierza Sosnkowskiego w „Katastrofie w Gibraltarze” Bohdana Poręby, Oficera gestapo w „Jak rozpętałem II wojnę światową” Tadeusza Chmielewskiego, Kapitana kawalerzystę w „Domu” Jana Łomnickiego, czy wreszcie Sturmbannführera Hermanna Brunnera ze „Stawki większej niż życie” – postaci, która, choć pojawiła się tylko w pięciu na osiemnaście odcinków, widzom głęboko zapadła w pamięć.
W historyczny kostium ubrał go też Andrzej Konic powierzając rolę Hrabiego Paca w „Czarnych chmurach”, Ryszard Ber w „Lalce” widząc w nim Tomasza Łęckiego, ojca tytułowej bohaterki granej przez Małgorzatę Braunek, czy Wojciech Solarz w „Ojcu królowej”, w którym stworzył postać Hetmana Jabłonowskiego. Któż z nas nie pamięta, albo przynajmniej nie słyszał o granej przez niego postaci króla Władysława II Jagiełły z „Krzyżaków” i scenie, w której nad głową krzyżuje dwa miecze mówiąc: „Biorę te miecze, jako wróżbę zwycięstwa”.
I był zwycięzcą – spełnionym artystą w zawodzie i człowiekiem szczęśliwym w życiu prywatnym.
Karierę filmową rozpoczął w 1950 roku wcielając się w postać Georga w pierwszym po wojnie widowiskowym filmie muzycznym, według scenariusza i w reżyserii Jana Rybkowskiego i Stanisława Różewicza, pod znamiennym tytułem „Warszawska premiera”. Był ostatnim spośród całej obsady, który jeszcze przed chwilą mógł wspominać tę realizację. Opustoszała scena „Warszawskiej premiery”. Jerzy Duszyński, Nina Andrycz, Danuta Szaflarska, Janusz Warnecki, Jan Kurnakowicz, Zdzisław Mrożewski, Jan Ciecierski, Kazimierz Opaliński, Ludwik Sempoliński, Krystyna Karkowska, Ludwik Benoit, Mieczysław Pawlikowski, Tadeusz Pluciński, Ryszard Barycz, Maria Kaniewska, Krystyna Królikiewicz, Wiesława Kwaśniewska, Józef Nowak, Lech Ordon, Bronisław Pawlik, Olga Sawicka, Teresa Szmigielówna… są już za kulisami życia. 18 marca 2020 roku, kilka dni po swoich 97. urodzinach, dołączył do nich Emil Karewicz zamykając ten rozdział na zawsze.

 

***
Dziękujemy Agnieszce Michalczyk za udostępnienie zdjęć artysty uwiecznionego w jego ogrodzie jesienią ubiegłego roku przez Annę E. Przybysz/studio f4.

Galeria zdjęć

Autor tekstu: Maria Wilma-Hinz
DRUKUJ
Udostępnij

Odeszli również

KRYSTYNA ŁUBIEŃSKA

03.08.1932 r.
 – 10.05.2023 r.
Są na tym świecie ludzie, o których myśli się, że byli tu od zawsze i na zawsze pozostaną. O Krystynie Łubieńskiej z całą pewnością wielu z nas tak myślało. Jak o trwałym bycie gdańskiego i sopockiego pejzażu.
więcej

Waldemar Wilhelm

08.05.1935 r.
 – 11.03.2023 r.
Odszedł Waldemar Wilhelm – aktor, reżyser, pedagog na Wydziale Lalkarskim warszawskiej PWST im. A. Zelwerowicza, wykładowca i dziekan na Wydziale Aktorskim w PWSFTviT im. L. Schillera w Łodzi. W latach 1975-76 reżyser w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku, dyrektor teatrów: im. Bogusławskiego w Kaliszu (1977-80), Lalki i Aktora Pinokio w Łodzi (1993-2009).
więcej

Leonard Pietraszak

06.11.1936 r.
 – 01.02.2023 r.
Absolwent Wydziału Aktorskiego łódzkiej Filmówki, aktor teatrów: Dramatycznego i Polskiego w Poznaniu oraz warszawskich: Klasycznego, Komedii i Ateneum. Artysta na ekranie wcielił się w rozliczne postaci: Ułana, Pilota i Rycerza, Malarza, Kapitana, czy Ojca.
więcej

Krzysztofa Rau

01.07.1937 r.
 – 21.12.2022 r.
Z żalem i smutkiem żegnamy zmarłego dzisiaj Krzysztofa Raua, aktora lalkarza, reżysera, dramatopisarza, autora scenariuszy, pedagoga, wieloletniego dyrektora Białostockiego Teatru Lalek, wykładowcę i prodziekana Wydziału Lalkarskiego warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, Zasłużonego Członka ZASP,
więcej

Krystyna Mazur

02.09.1930 r.
 – 01.12.2022 r.
Z żalem żegnamy zmarłą profesor Krystynę Mazur. Niezrównaną specjalistkę w dziedzinie słowa. Wieloletniego pedagoga Akademii Teatralnej w Warszawie. Od ponad sześćdziesięciu lat członka ZASP – Sekcji Teatrów Lalkowych, później Sekcji Teatrów Dramatycznych. Pani Profesor, będzie nam bardzo brakowało Pani mądrości, taktu, poczucia humoru i serdeczności. Żegnaj Droga Koleżanko!
więcej

JÓZEF SKWARK

01.01.1938 r.
 – 25.11.2022 r.
Absolwent Wydziału Aktorskiego łódzkiej filmówki, ukończonej z odznaczeniem, oraz Wydziału Reżyserii Dramatu PWST w Krakowie, reżyser, aktor Teatrów Dramatycznych w Poznaniu, Koszalinie-Słupsku, Szczecinie, Wrocławiu, im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, Narodowego w Warszawie i im. Wilama Horzycy w Toruniu, wykładowca w krakowskiej PWST,
więcej