Halina Winiarska. Aktorka teatralna i filmowa. Legenda środowiska teatralnego. Nie tylko na Wybrzeżu. Absolwenta filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kiedyś przyznała się, że nigdy nie marzyła o teatrze. Że znalazła się w nim przez przypadek. Jej miłością była poezja, czuła uzależnienie od dobrego, pięknego słowa.
W 1953 r., jeszcze jako studentka, stanęła przed komisją egzaminacyjną do nowohuckiego teatru Nurt. Zdała i zadebiutowała rolą Nadziei w „Kalinowym gaju” Aleksandra Korniejczuka. To był początek Jej wielkiej aktorskiej kariery. Eksternistyczny egzamin aktorski zdała w 1958 r. Występowała na scenach Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku (1956-1958), Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie (1958-1960), Lubuskiego Teatru im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze (1960-1963), Teatru Dramatycznego w Poznaniu (1963-1966). Jej prawdziwym domem teatralnym od roku 1966 do czasu przejścia na emeryturę w 2003 r. stał się Teatr Wybrzeże w Gdańsku. Współpracowała z największymi reżyserami teatru i kina: Okopińskim, Hebanowskim, Mincem, Dejmkiem, Kieślowskim, Kutzem, Różewiczem, Falkiem, Hoffmannem, Hübnerem. Zaliczana jest do najwybitniejszych aktorek swojego pokolenia.
Największe sukcesy przyniosły Jej kreacje z repertuaru współczesnego – m.in. role w dramatach Paula Claudela – Yse w „Punkcie przecięcia”(1968) i Ledy w „Zamianie” (1977), Alicja w „Maleńkiej Alicji” Edwarda Albee (1971) i zaliczana do najwybitniejszych rola Molly Bloom w „Ulissesie” wg Jamesa Joyce’a (1970). Sumowały one wcześniejsze doświadczenie, wyniesione z dramaturgii klasycznej – rola Elektry z tragedii Sofoklesa (1960), Królowej w „Królu Ryszardzie II” Szekspira (1962), Ifigenii w „Taurydzie” Goetego (1962) czy tytułowa Maria Stuart Fryderyka Schillera ukształtowały Jej specyficzny styl aktorski, określany przez Andrzeja Żurowskiego „kameralnym monumentalizmem”.
Zagrała ponad 100 ról teatralnych, z których większość to znakomite aktorskie kreacje. Uniwersalizm i wielowymiarowość, to cechy jej aktorskiego stylu, które noszą także późniejsze role: Rebeki z „Rosmersholmu” Ibsena (1975), Racheli w „Weselu” Wyspiańskiego (1976), żony Hioba w „Hiobie” (1982), Lubow Raniewskiej w „Wiśniowym sadzie” Czechowa (1985) a także Klary Zachanassian w „Wizycie starszej pani” Dürrenmatta.
Widzowie pamiętają Jej role w kilkudziesięciu spektaklach Teatru Telewizji – m.in. Pani Alwing w „Upiorach”, Hrabina w „Wallensteinie”, Matka Mater Jezu w „Misterium Wielkanocnym”, Klytajmestra w „Elektrze” oraz ról w filmach i serialach telewizyjnych (m.in. „Zagrożenie”, „Blizna”, „Granica”, „Awantura o Basię”’ „Garderoba damska”).
Wysoką klasę i etykę zawodową łączyła z wyrazistą, bezkompromisową postawą moralną. W okresie pierwszej solidarności i dniach stanu wojennego brała udział w tworzeniu na Wybrzeżu niezależnego życia teatralnego. Występy dla strajkujących robotników w Stoczni Gdańskiej, przedstawienia grane w gdańskich kościołach i pomoc dla represjonowanych okazały się potężną bronią w walce z narzuconym przez ówczesne władze systemem. Za to „anarchizowanie społeczeństwa”, 13 grudnia 1981 r. o szóstej rano, wraz z mężem Jerzym Kiszkisem została internowana.
Była laureatką wielu nagród teatralnych, najczęściej nagradzaną na Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu i na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych – m.in. za tytułową rolę w „Maleńkiej Alicji” i w „Helenie”, za rolę Raniewskiej w „Wiśniowym sadzie”. Za rolę Molly otrzymała nagrodę im. Iwo Galla i Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki. W roku 1971 przyznano Jej Złoty Krzyż Zasługi, w 1974 Nagrodę Komitetu ds. PRiTV za kreacje aktorskie w programach telewizyjnych. Była laureatką nagród Wojewody i Marszałka Województwa Pomorskiego. Odznaczona Medalem Prezydenta Miasta Gdańska i Nagrodą Neptuna – przyznawaną polskim i zagranicznym twórcom, którzy swoją działalnością artystyczną nawiązują do gdańskiej tradycji bądź współczesności, istotnie wzbogacając kulturową historię miasta, poprzez odniesienia do wartości wolności i solidarności. W 2014 r. została laureatką w konkursie „Profesjonaliści Forbesa”. W 2007 r. znalazła się wśród artystów nagrodzonych Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 2010 r. za całokształt twórczości została uhonorowana Pomorską Nagrodą Artystyczną Gryf Pomorski.
Członkiem Związku Artystów Scen Polskich była od 1961 r. a w 1991 r. otrzymała tytuł Zasłużonego Członka ZASP.
Sekretariat Biura ZASP
Beata Bauer
+48 22 696 79 00
E-mail: zasp@zasp.pl
Al. Ujazdowskie 45
00-536 Warszawa
Biuro czynne:
pon. – pt. 9.00 – 17.00
Copyright © 2023 Związek Artystów Scen Polskich ZASP – Stowarzyszenie. All Rights Reserved.
Created by Pink Design